In gesprek met Bart Timmers

Automatisering in de zorg kun je niet alleen aan ICT’ers overlaten. In 2015 is de functie CMIO (Chief Medical Information Officer) uit de VS naar Nederland overgewaaid. De CMIO slaat een brug tussen ICT, artsen en bestuur. In deze serie delen CMIO’s hun praktijkervaring, successen en inzichten.

Regiohuisarts ICT Bart Timmers:

“Een CMIO moet enthousiasme uitstralen, zijn oor te luisteren leggen, voortvarend zijn en dingen op kunnen pakken.”

Bart Timmers is sinds 1992 huisarts. Zijn eerste ervaring met digitalisering had hij in de jaren ’90. Patiënten kwamen met informatie van websites naar de praktijk. Hij besloot informatie voor patiënten op een eigen website te verzamelen en beantwoordde vragen via e-mail. Tegenwoordig is Bart praktijkhouder bij Huisartsenpraktijk Timmers & de Roo in ’s-Heerenberg. Deze praktijk is onderdeel van Groepspraktijk Huisartsen Bergh en aangesloten bij Huisartsenzorg Oude IJssel.

Hoe zou jij de functie van CMIO omschrijven?

“Formeel ben ik geen CMIO. Onze regio heeft ervoor gekozen het Regiohuisarts ICT te noemen. Inhoudelijk is het een vergelijkbare functie. De CMIO heeft een verbindende rol tussen de werkvloer – in deze praktijk de huisartsen – en de uitvoerders van het beleid (Huisartsenzorg Oude IJssel). Huisartsenpraktijken binnen de organisatie voeren deels ook eigen beleid uit. Als CMIO zoek je naar mogelijkheden om praktijken te ondersteunen en te ontzorgen. Tegelijkertijd kijk je ook naar de toekomst. Wat komt eraan, waar kunnen we vast op voorsorteren en welke toekomstige ontwikkelingen willen wij faciliteren?

Wat draagt een CMIO bij aan de verbetering van huisartspraktijken en zorggroepen?

“Een CMIO heeft een flinke hoeveelheid praktijkervaring en een bovengemiddelde belangstelling voor ICT. Die vaardigheden breng je samen om jouw beroepsgroep te vertegenwoordigen. Je weet wat er op de werkvloer speelt, wat er knelt en wat er nodig is. Maar je kan daar ook los van komen en zien welke kant we opgaan en wat we over een jaar, twee jaar en vijf jaar nodig hebben. Je ziet nu bijvoorbeeld dat de ontwikkeling op AI-gebied heel hard gaan. Ik hou me daar meer dan gemiddeld mee bezig. Wat is er op dat vlak te halen en wat hebben we daar als huisarts aan? Waar kunnen we ons voordeel mee doen en wat zijn eventuele dreigingen?”

“We leggen veel nadruk op ‘halen en brengen bij de praktijken’. We halen bij de praktijken op wat wringt en brengen succesverhalen mee naar de andere praktijken.”

Welke rol speel je in het faciliteren van samenwerking tussen verschillende zorggroepen en huisartsenregio's?

“Ik heb deze functie officieel pas een half jaar, maar omdat ik in het verleden ook altijd met ICT bezig was ben ik op dit gebied een bekende bij de zorggroep. Binnen de zorggroep werk ik nauw samen met de CIO (Chief Information Officer). Wij bespreken regelmatig wat we in de praktijken zien, wat we de komende tijd gaan aanpakken en kijken naar de theoretische plannen van de zorggroep. We leggen nu heel veel nadruk op wat wij ‘halen en brengen bij de praktijken’ noemen. We halen op wat wringt, waar we kunnen helpen en waar mensen heel tevreden over zijn. Die succesverhalen brengen we weer naar andere praktijken. Soms zijn het oplossingen of suggesties, soms heel concrete zaken. Gisteren was er bijvoorbeeld een praktijk met een beveiligingsvraag. Vaak kan ik daar meteen antwoord op geven, in dit geval niet. Dan gebruik ik mijn korte lijntjes om het antwoord te achterhalen. Dat heb ik inmiddels gedaan.”

Welke vragen of problemen krijgen jullie het vaakst terug van jullie praktijken?

“Koppelproblemen, het HIS dat niet koppelt met bestaande platforms. Veiligheid is ook een belangrijk issue. Wij vinden dat zo belangrijk dat we praktijken gaan voorzien van een boekje over het belang van veilige wachtwoorden en een jaarabonnement op een wachtwoordenkluis. Als je zo’n kluis eenmaal ervaren hebt, dan weet je dat wachtwoorden geen issue meer zijn.”

Werk jij als CMIO probleemgestuurd, of juist oplossingsgericht?

“Ik denk heel snel en graag in oplossingen, maar het ook belangrijk om problemen te analyseren. Je moet goed luisteren naar wat er speelt en waar behoefte aan is. Gisteren had ik een oplossing voor een probleem dat er niet was. Ik zag hoe een praktijk iets deed er vertelde dat dat handiger kon. Zij zeiden toen ‘dat weten we, maar we vinden het wel goed zo.’ Dan denk ik: als het niet kapot is, moet je het ook niet gaan repareren.”

Hoe evalueer je digitale ontwikkelingen binnen jouw sector en welke criteria hanteer je hierbij?

“Dat is voor mij het fingerspitzengefühl. Ik heb in het verleden in mijn eigen praktijk ook altijd op mijn onderbuik aangevoeld wat goede ontwikkelingen waren. Dat ging ook wel eens mis hoor. Dan moest ik na een jaar of twee zeggen ‘het werkt toch niet’. Als praktijk vind ik dat niet erg, maar als regio moet je kritischer zijn. Daarom is het goed om dat structureel aan te pakken. Toch geldt voor mij nog steeds dat ik van de ene ontwikkeling voel dat het goed is en dat ik de andere niet zo zie zitten. Je moet altijd kritisch kijken en zorgen dat je iemand anders met je meekijkt. Dat kan overigens ook mis gaan. Hier is ooit een regionaal traject mislukt terwijl er toch intensieve professionele begeleiding bij betrokken was.”

“Ik vind dat het bij mijn functie hoort om goede oplossingen te propageren.”

Hoe pak jij adoptie aan? Heb je op dit vlak learnings om te delen? Of is dit geen aandachtspunt voor de CMIO?

“Dat is een goede vraag waar ik geen eenduidig antwoord op kan geven. Ik vind dat het bij mijn functie hoort om goede oplossingen te propageren. Ik weet dat het altijd energie kost om te veranderen. Dat is voor veel mensen reden om het niet te doen. Als CMIO denk ik: ‘Choose your battles.’ Neem het voorbeeld van wachtwoorden. Iemand die alles op een Excelsheet heeft en vindt dat het prima werkt, heeft geen zin om energie in verandering te stoppen. Maar dat is gewoon onveilig. Daar moet iets gebeuren. In het andere geval dat ik noemde ging het om kantoorautomatisering. Ik zag een handigere manier om iets te ordenen, maar als het niet wringt, moet je daar geen energie in stoppen.”

Waar kan een huisartsenpraktijk een goede CMIO aan herkennen?

“Een CMIO moet enthousiasme uitstralen, zijn oor te luisteren leggen, voortvarend zijn en dingen op kunnen pakken.”

Wat is jouw grootste succes en wat heb je daarvan geleerd?

"Ik vind de praktijk die ik nu heb een succes. Ik heb een fijn team met mooie mensen op de juiste plekken. Het is de praktijk die ik ooit voor ogen had: een hybride praktijk waarbij digitale zorg en fysieke zorg door elkaar lopen. Vanaf de jaren negentig had ik daar ideeën over. Die hebben nu vorm gekregen. Om dat te bereiken moet je volhouden en in jezelf blijven investeren. Maar je moet ook de mazzel hebben dat je mensen in je team krijgt die het snappen, die het met enthousiasme oppakken en die het ondersteunen. Die heb ik en daar ben ik trots op.”

Hoe zie jij de rol van een CMIO zich ontwikkelen in de toekomst?

“Ik denk dat iedere regio een CMIO zou moeten hebben. Al is het maar omdat je in het CMIO Netwerk veel kennis uit kunt wisselen. We hebben online en offline ontmoetingen en spreken elkaar bij de jaarlijkse masterclass. Dankzij die contacten zie je wat de verschillen zijn. De ene regio is heel ver met het ene en de volgende met iets anders. Dat is leuk om te zien en je leert van elkaar.”