Als mensen gezondheidsklachten hebben, willen ze weten waar ze aan toe zijn. Dus gaan ze googlen, waarna ze vaak naar hun mobiel grijpen om de huisartsenpraktijk te bellen. Begrijpelijk, maar vaak kunnen vragen over laagurgente klachten prima met digitale middelen als een symptoomchecker beantwoord worden. Maar hoe geeft zo’n symptoomchecker patiënten rust? En wat doet dat voor de drukte in de praktijk?
Huisartsen moeten meer doen met minder mensen. Dat kan alleen als patiënten meer zorgzaken zelf kunnen regelen. En als ze meer betrouwbare informatie over klachten en zelfzorg krijgen.
Dat is nog niet zo makkelijk. Veel patiënten worstelen zich door een online jungle aan paniekzaaiende ‘diagnoses’ heen om uiteindelijk toch maar weer hun mobieltje te pakken. Resultaat? Een roodgloeiende telefoon in de huisartsenpraktijk.
Symptoomcheckers kunnen uitkomst bieden, omdat zij patiënten in een vroeg stadium gerichte informatie kunnen geven over hun klachten. Zo worden patiënten gerustgesteld en op weg geholpen en hoeven ze niet voor elke vraag naar de praktijk te bellen.
Adaptieve vragenlijst
Bij Quin maken we gebruik van de symptoomchecker van Ada. Dat is een betrouwbare tool op basis van een slim algoritme, waarbij de factoren die tot een uitkomst leiden ook inzichtelijk worden gemaakt. Hoe hij werkt? Patiënten vullen een vragenlijst in en ontvangen daarna informatie over de mogelijke oorzaken van hun klacht. Afhankelijk van de urgentie, krijgen ze vervolgens een zelfzorgadvies, advies om contact op te nemen met de huisarts of 112 te bellen.
Om een zo betrouwbaar mogelijk inschatting van de klachten te geven, maakt de symptoomchecker gebruik van een adaptieve vragenlijst. Dat is een vragenlijst die meebeweegt op basis van de antwoorden die worden ingevuld. Daardoor kan een betrouwbare inschatting worden gemaakt van de mogelijke oorzaken. Wanneer patiënten het advies krijgen om contact op te nemen met de huisarts, kunnen ze vervolgens zelf kiezen op welke manier ze dit willen doen: via chat, videoconsult of met een fysiek consult. Dat geeft hen de mogelijkheid om hun zorg af te stemmen op hun persoonlijke voorkeuren.
Rust op de praktijk
Het geeft ook rust. Niet alleen voor de patiënt, maar ook voor de praktijk. Want wanneer mensen betrouwbare informatie hebben, kunnen ze hun situatie beter inschatten en zullen ze minder snel de praktijk bellen als dat niet nodig is. We verwachten dan ook dat we tussen de tien en vijftien procent van alle zorgvragen met onze symptoomchecker kunnen wegvangen.
Daarin is deze symptoomchecker relatief uniek. De meeste symptoomcheckers worden namelijk alleen ingezet om de urgentie in te schatten. Ze geven vaak geen inzicht in de oorzaak van de klacht, informatie over klachten of zelfzorgadviezen. Laat staan dat patiënten zelf vervolgstappen kunnen regelen. Door patiënten direct op weg te helpen faciliteren we niet enkel zelftriage, maar stimuleren we ook zelfzorg en zelfmanagement.
Sneller de diepte in
Bovendien heeft de beoordeling van de symptoomchecker een positieve invloed op het consult. Normaal gesproken stel je als huisarts veel vragen om tot de kern van de klacht te komen, maar dat heeft de symptoomchecker al gedaan. Doordat patiënten hun klachtenrapport vóór een consult kunnen delen met hun huisarts, kun je als huisarts sneller de diepte ingaan. En het hebben over wat écht belangrijk is voor de patiënt.
Andersom werkt het ook. In sommige situaties is een diepgaand gesprek niet nodig en is het gewoon een kwestie van behandeling starten. Op die momenten zijn kortere consulten mogelijk omdat de anamnese al gedaan is.
Persoonlijke zorg
Natuurlijk merken we dat veel huisartsen vragen hebben. Zo zijn sommige huisartsen bang dat ze door de laagdrempeligheid van de app juist méér consulten zullen krijgen in plaats van minder. Maar dat zien we niet terug in de praktijk. Mensen blijken prima in staat om in te schatten of een consult wel of niet nodig is. Zeker wanneer ze betrouwbare informatie voorhanden hebben. In een onderzoek onder patiënten, zei 12,8% dat ze niet naar voor een consult naar de huisarts waren gegaan als zij de symptoomchecker vooraf hadden doorlopen.1
Andere huisartsen maken zich zorgen of digitale middelen hun rol niet te veel overnemen. Ook dat blijkt niet uit de praktijk. De symptoomchecker is niet bedoeld om huisartsen te vervangen, integendeel. Het is een hulpmiddel waarmee mensen zichzelf kunnen informeren, waardoor huisartsen meer ruimte krijgen om te doen waar ze goed in zijn: persoonlijke zorg verlenen aan mensen die dat het hardst nodig hebben. Want dát kunnen we niet vervangen.
Wat vond patiënt Daisy van de Ada symptoomchecker?
Wat vond je van de symptoomchecker?
‘Nou, het waren veel vragen, maar dat vond ik ook wel weer geruststellend. Op basis van mijn antwoorden werden de vragen namelijk steeds specifieker en dat gaf me het gevoel dat de uiteindelijke lijst met mogelijke diagnoses betrouwbaar was. Sowieso was ik blij verrast toen die lijst tevoorschijn kwam. Het gaf me inzicht in wat er überhaupt rondom mijn hulpvraag bestaat en wat het beste bij mijn situatie paste.’
Voelde je je gerustgesteld door de resultaten?
‘Ja, de lijst was helder en duidelijk samengevat. Dus dat voelde een stuk specifieker dan wanneer je gaat googelen en allerlei nare verhalen tegenkomt. Ik merkte echt dat de uitslagen met mijn persoonlijke situatie te maken hadden.’
Merkte je ook verschil tijdens het consult?
‘Jazeker, ik had een videocall gepland en ik vond het heel prettig dat ik niet mijn hele verhaal hoefde te introduceren. De huisarts wist duidelijk al waarvoor ik belde, dus we konden meteen naar de kern gaan en vervolgstappen bespreken. Ik vond het ook fijn dat ik mijn huisarts op het scherm kon zien. Ik hoef niet per se voor elke klacht naar de praktijk, maar die persoonlijke touch blijft belangrijk.’
- Miller, S., Gilbert, S., Virani, V. & Wicks, P. Patients’ Utilization and Perception of an Artificial Intelligence-Based Symptom Assessment and Advice Technology in a British Primary Care Waiting Room: Exploratory Pilot Study. JMIR Human Factors 7 (2020).
